Κλινική εξέταση
Η κλινική εξέταση αποτελεί το δεύτερο βασικό μέρος της επίσκεψης σε ένα καρδιολόγο μετά από τη λήψη του ιστορικού. Παρά την αλματώδη ανάπτυξη της τεχνολογίας της τελευταίες δεκαετίας η βασική κλινική εξέταση είναι απαραίτητο να γίνεται και δεν μπορεί να αντικατασταθεί από τις νεώτερες διαγνωστικές μεθόδους. Αντιθέτως λειτουργεί συνεργικά και κατευθύνει τον ιατρό στη λήψη αποφάσεων για τις περαιτέρω εξετάσεις που μπορεί να χρειαστεί, ώστε να διαγνώσει το πρόβλημα που αντμετωπίζει ο ασθενής.
Σε γενικές γραμμές η κλινική εξέταση περιλαμβάνει την επισκόπηση, την επίκρουση, την ψηλάφηση, την ακρόαση και τη μέτρηση ζωτικών σημείων.
Η απλή επισκόπηση μπορεί να δώσει πολλές πληροφορίες για την κατάσταση της υγείας του εξεταζόμενου. Ευρήματα που μπορεί να αξιολογηθούν είναι η κυάνωση, τα οιδήματα, η ύπαρξη ασκίτη, ο ίκτερος και η διάταση των σφαγίτιδων.
Η επίκρουση χρησιμοποιείται από τον καρδιολόγο για την εξέταση των πνευμόνων για πλευριτικό υγρού και της κοιλιάς για ασκιτικό υγρό αντίστοιχα. Επίσης με την επίκρουση μπορεί να εξεταστεί το μέγεθος του ήπατος.
Η ψηλάφηση περιλαμβάνει την ψηλάφηση του σφυγμού καθώς και της καρδιακής ώσης.
Η ρυθμικότητα, η ένταση και η συχνότητα του καρδιακού σφυγμού δίνει σημαντικές πληροφορίες για την κατάσταση του καρδιαγγειακού συστήματος. Η ψηλάφηση ενός άρρυθμου σφυγμού είναι πολύ συχνά η πρώτη ένδειξη κολπικής μαρμαρυγής, μιας αρρυθμίας που είναι υπεύθυνη για εγκεφαλικά επεισόδια.
Η ώση της κορυφής της καρδιάς ψηλαφάται φυσιολογικά στο 4ο ή 5ο μεσοπλεύριο διάστημα. Η καρδιακή ώση μπορεί να παρουσιάζει αύξηση ή μείωση. Αύξηση της ώσης μπορεί να οφείλεται σε αναιμία, υπερθυρεοειδισμό, ανεπάρκεια μιτροειδούς ή αορτικής βαλβίδας ή μεσοκοιλιακή επικοινωνία, ενώ μείωση της παρατηρείται στον επιπωματισμό και σε παχύσαρκα άτομα.
Η ακρόαση περιλαμβάνει την ακρόαση της καρδιάς, των πνευμόνων και των μεγάλων αγγείων και γίνεται με τον κώδωνα του ιατρικού ακουστικού.
Στην ακρόαση της καρδιάς, η οποία γίνεται σε συγκεκριμένες θέσεις στο θώρακα, εκτιμώνται οι καρδιακοί τόνοι και η ύπαρξη τυχόν φυσημάτων. Τα φυσήματα διακρίνονται σε παθολογικά και λειτουργικά (αθώα). Τα παθολογικά φυσήματα οφείλονται σε παρουσία ανεπάρκειας ή στένωσης των βαλβίδων της καρδιάς ή σε παρουσία συγγενών ανωμαλιών. Τα λειτουργικά φυσήματα προκαλούνται από αυξημένη ροή αίματος, είναι αθώα και ακροώνται πολύ συχνά σε παιδιά και σε καταστάσεις υπερδυναμικής κυκλοφορίας, όπως αναιμία, πυρετός, υπερθυρεοειδισμός.
Η ακρόαση των πνευμόνων μπορεί να αποκαλύψει την ύπαρξη εμφυσήματος, αναπνευστικής ανεπάρκειας, λοίμωξης των πνευμόνων ή πλευριτικού υγρού.
Τέλος, η ακρόαση των μεγάλων αγγείων, όπως καρωτίδες, μηριαίες αρτηρίες γίνεται για τον έλεγχο φυσημάτων που οφείλονται σε περιφερική αγγειακή νόσο.
Η μέτρηση ζωτικών σημείων περιλαμβάνει τη μέτρηση της αρτηριακής πίεσης, της θερμοκρασίας και του οξυγόνου (οξυμετρία). Η αρτηριακή πίεση μετράται σε καθίστη και όρθια θέση για τον έλεγχο ορθοστατικής υπότασης. Επίσης μπορεί να μετρηθεί και στα τέσσερα άκρα για την εκτίμηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη (ABI) για την εκτίμηση περιφερικής αγγειακής νόσου.
Τα ιατρεία μας διαθέτουν για την ακριβή μέτρηση της αρτηριακής πίεσης επαγγελματικά πιεσόμετρα πιστοποιημένα από την πανευρωπαϊκή καρδιολογική εταιρεία.